مالتیپل اسکلروزیس یا ام اس یکی از شایع ترین بیماریهای سیستم عصبی مرکزی است که شیوع آن روندی رو به رشد دارد. علت دقیق ام اس هنوز مشخص نیست ولی محتمل ترین علت بروز این بیماری در اثر تخریب غلاف میلین در سلولهای عصبی می باشد. وظیفه این غلاف احاطه و حفظ رشته های عصبی است و در انتقال سریع امواج عصبی و هماهنگی و نظم حرکات بدن نقش مهمی دارد. با تخریب این غلاف در بیماری ام اس، امواج عصبی از مغز به خوبی منتقل نمی شوند.

 

 

بیماری ارثی و مسری نیست ولی ژنتیک در آن نقش مهمی دارد.

بیشتر مبتلایان بین 20 و 40 هستند و بیشتر آنها را زنان تشکیل می دهند.

افراد زیر 12 سال و بالای 55 سال به ندرت به آن مبتلا میشوند.

علایم ممکن است در افراد مختلف، متفاوت باشد.

شیوع جهانی ام اس از 2.1 میلیون نفر در سال 2008 به 2.3 میلیون نفر در سال 2013 رسیده است. یعنی از 30 نفر در هر 100000 نفر به 33 در هر 100000 نفر.

در مطالعه انجام شده در سال 2010 در تهران نرخ ابتلا به ام اس حداقل 51.9 نفر در هر 100000 نفر گزارش شده که در مقایسه با آمار جهانی نگران کننده است.

در سال 2016 ایران با 65000 تا 70000 نفر مبتلا رتبه نخست افزایش ابتلا به ام اس را در منطقه دارد.

 

پیشرونده_اولیه
پیشرونده_ثانویه
پیشرونده_عودکننده
شایعترین نوع بیماری ام اس، نوع عود کننده_فروکش کننده می باشد. حدود 75 درصد بیماران در این نوع قرار میگیرند که در این نوع، بیمار بطور ناگهانی دچار حملاتی می شود که یک یا چند قسمت از بدنش را درگیر می سازد. سپس بیمار بطور کامل یا اینکه تا حدود زیادی بهبود می یابد و بیماری تا حمله بعدی که اتفاق بیفتد پیشرفت نمی کند. حمله بعدی می تواند خیلی زود و یا این که سال ها بعد اتفاق بیفتد.
خطرناک ترین نوع بیماری ام اس، نوع پیشرونده_اولیه می باشد. که حدود 15 درصد بیماران مبتلا به ام اس به این نوع دچار هستند. بیماران مبتلا به نوع پیشرونده_اولیه بطور پیوسته حالشان بدتر می شود و در بین حملات حالشان هیچ گونه بهبودی نمی یابد و یا اینکه بهبودی اندکی دارند.
بیماران دچار ام اس نوع پیشرونده_ثانویه ابتدا در نوع عودکننده_فروکش کننده قرار دارند و در آخر نیز به نوع پیشرونده تغییر خواهند کرد. در طی 10 سالی که از شیوع بیماری می گذرد، حدود 50 درصد بیماران که در ابتدا در نوع عودکننده_فروکش کننده قرار داشتند در نوع پیشرونده_ثانویه قرار می گیرند. در عرض 25 سال حدود 90 درصد بیمارانی که ام اس آنها در نوع عود کننده_فروکش کننده قرار داشته است به نوع پیشرونده ثانویه تغییر خواهد نمود.
بیمارانی که به چهارمین نوع ام اس، یعنی پیشرونده_عود کننده مبتلا هستند از ابتدا دچار ضایعات پیشرونده ای هستند اما در طی آن دچار حملات حاد نیز می شوند که علایم آن ظاهر شده و بعد از مدتی از بین می رود.
حدود 6 تا 10 درصد بیماران به این نوع از ام اس دچار می شوند. بیشتر این نوع ام اس در افرادی دیده می-شود که بعد از سن 40 سالگی به این بیماری مبتلا می گردند.
به غیر از این چهار نوع ام اس، پزشکان هم چنین نوع خفیفی از این بیماری را شناسایی کرده اند که اصطلاحا به آن نوع “حسی خوش خیم” گفته می شود.
بیمارانی که به این نوع ام اس دچار هستند دچار حملاتی می شوند که فقط باعث از دست رفتن بینایی و یا حس های دیگر آن ها می شود. این علایم موقتی بوده و این نوع ام اس خیلی به ندرت باعث بروز ناتوانی های دائمی می شود. با این حال حملات آن می تواند همانند سایر انواع ام اس بصورت غیرقابل پیش بینی رخ دهد.
علائم ام اس :
علایم بیماری بسته به فرد، اینکه در کدام مرحله از سیر بیماری است و چه قسمتی از دستگاه عصبی درگیر شده متفاوت است.
بعضی علایم ام اس عبارتند از :

باید توجه داشت علایم ذکر شده در بالا جنبه اطلاع رسانی دارد و تشخیص بیماری به عهده پزشک میباشد. با توجه به علایم مشترک ام اس و برخی بیماریهای دیگر تست آزمایشگاهی و بالینی خاصی برای ام اس وجود ندارد. با این حال ام آر آی میتواند به تشخیص کمک کند.